Varikosel nedir?
Varikosel, skrotumdaki (testisleri tutan deri kesesi) damarların şişmiş ve genişlemiş olduğu bir durumdur. Bu damarlar testislerden gelen, oksijen ve besin içeriği düşük olan kanı taşır. Kan damarlarda geriye doğru aktığında şişme meydana gelebilir. Varikosel bacaktaki varisli damarlara benzer.
Varikosel hangi yaşlarda görülür?
Varikosel her yaşta görülebilir. Ergenlik öncesi ve ergenlik çağındaki erkek çocuklarda yaygındır.
Varikosel ne kadar yaygındır?
Varikosel, tüm erkeklerin %15 ila %20'sini etkiler - yaklaşık 5 kişiden 1'i. Ancak doğurganlık sorunları nedeniyle test edilen yaklaşık 10 erkekten 4'ünde varikosel tespit edilmektedir.
Varikosel her iki testiste de olur mu?
Çoğu varikosel, kanın sol testisten akma şekli nedeniyle yalnızca sol tarafta görülür. Bazı durumlarda sağda veya her iki testiste de gelişebilirler.
Varikosel ciddi bir hastalık mıdır?
Varikosel hayati tehlike oluşturmaz. Ancak çocuk sahibi olmaya çalışıyorsanız varikosel çok ciddi olabilir.
Varikosel doğurganlığı etkileyebilir mi?
Evet, varikosel bazı kişilerde doğurganlığı etkileyebilir. Varikosel tüm erkek kısırlığı vakalarının yaklaşık %40'ına katkıda bulunabilir. Ancak varikoseli olan pek çok kişi çocuk sahibi olma konusunda herhangi bir sorun yaşamamaktadır.
Varikosel kan akışını azaltarak ve testislerin ısısını yükselterek doğurganlığı etkileyebilir. Bu, testislerin daha az sperm üretmesine neden olabilir ve üretilen spermler sağlıklı olmayabilir. Erken tedavi, daha sağlıklı sperm üretilmesine ve hatta testisin yeniden büyümesine yardımcı olabilir.
Varikoselin Belirtileri
Varikoselin genellikle herhangi bir belirtisi yoktur. Ancak şunları fark edebilirsiniz:
Testis ağrısı veya skrotumunuzda ağrı.
Testislerinizde küçülme.
En az bir yıllık denemeden sonra hamileliğin sağlanamaması.
Etkilenen testisinizin üzerinde şişlik ve görülebilen damarlar.
Sınıflandırma
Varikoselin ciddiyeti üç dereceye ayrılabilir:
Sadece ıkınma sırasında elle hissedilebilir
Normal pozisyonda elle hissedilebilir
Tamamen dinlenme durumunda bile uzaktan açıkça görülebilir.
Varikosel Aşağıdakilere Ne Sebep Olabilir?
Etkilenen testisin küçülmesi. Testisin küçülmesine neyin sebep olduğu belli değil ancak arızalı kapakçıklar kanın damarlarda birikmesine neden oluyor. Buda testis küçülmesine neden olabilir.
Çocuk sahibi olma sorunları. Varikoselde testis çok sıcak olabilir. Bu, sperm oluşumunu, hareketini (hareketlilik) ve işlevini etkileyebilir.
Varikosel Tanısı Nasıl Konur?
Varikoseli teşhis etmek genellikle basittir. Ayrıntılı bir tıbbi öykü sonrası ürologlar sıklıkla hasta ayaktayken varikosel olup olmadığını kontrol ederler. Üroloğunuz testisin üzerindeki genişlemiş damarları hissederken sizden derin bir nefes almanızı ve nefesinizi tutmanızı isteyebilir. Varikoseli dışlamak veya doğrulamak için doktor muayenesi çok önemlidir ve tanı için genellikle yeterlidir.
Ayrıca teşhislerini doğrulamak için doktorunuz aşağıdaki testleri de isteyebilir:
Skrotal doppler ultrasonografi. Skrotal doppler ultrason, testislerinizdeki damarları ayrıntılı olarak değerlendiren, invaziv olmayan bir görüntüleme testidir.
Semen analizi. Varikoselin doğurganlığınızı etkilediğine dair şüphe varsa, doktorunuz bir meni analizi isteyecektir.
Varikoselin Varlığını Doğruladıktan Sonra
Doktorunuz varikoselin ciddiyetini derecelendirecektir.
Varikosel nasıl tedavi edilir?
Çoğu zaman varikosel tedavi edilmez. Cerrahi tedavi aşağıdaki özelliklere sahip erkeklere sunulmaktadır:
Doğurganlık sorunları (çocuk sahibi olamama)
Ağrı
Sol testis sağa göre daha küçük veya yavaş büyüyor ise
Anormal meni analizi
Varikoseli tedavi edecek veya önleyecek hiçbir ilaç yoktur. Ancak ağrı kesiciler (asetaminofen veya ibuprofen gibi) ağrının hafifletilmesine yardımcı olabilir. Egzersiz yaparken veya uzun süre ayakta dururken daha dar iç çamaşırı veya sporcu askısı giymek semptomları hafifletebilir. Skrotumunuza buz veya soğuk paketler uygulamak ağrı ve rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilir. Cildinize doğrudan buz uygulamayın. Buz veya soğuk paketleri bir havluya sarın. Bir seferde en fazla 15 dakika boyunca buz uygulayın.
Gerektiğinde cerrahi ana tedavi şeklidir.
Varikosel ameliyatı nedir?
Varikosel ameliyatı yapmanın birçok yolu vardır. Hepsi genişleyen pampiniform pleksus damarlarındaki kan akışının bloke edilmesini amaçlar. Ameliyat genel anestezi altında yapılır ancak mikroskobik varikoselektomi lokal anestezi ile de yapılabilir.
Mikroskobik varikoselektomi: Bu teknikte cerrah testis torbasının üzerinden 1 cm'lik bir kesi yapar. Cerrah mikroskop kullanarak tüm küçük damarları bağlar ve vas deferens, testis arteri ile lenfatik damarları korur. İşlem 45 dk kadar sürer ve hasta aynı gün evine gider. Komplikasyon oranı en düşük cerrahi yöntemdir.
Laparoskopik varikoselektomi: Bu teknikle cerrah karın içine ince tüpler yerleştirir ve damar bağlama işlemini gerçekleştirir. Nadiren uygulanan bir yöntemdir.
Ameliyatın olası sorunları nelerdir?
Her iki ameliyattan sonra da sorunlar nadirdir. Bazı sorunlar şunları içerebilir:
Varikoselin tekrarlaması
Testis çevresinde sıvı oluşması (Hidrosel)
Testis arterinin yaralanması
Küçük bir ihtimal ameliyatın sorunu çözmemesidir. Nadir durumlarda testis arterinin yaralanması testis kaybına neden olabilir.
Ameliyat sonrası süreç nasıldır?
Ameliyattan 2 gün sonra normal, yorucu olmayan aktivitelere dönebilirsiniz. Rahatsız olmadığınız sürece 2-4 hafta sonra egzersiz gibi daha yorucu aktivitelere dönebilirsiniz. Bu ameliyattan kaynaklanan ağrı genellikle hafiftir. Semen analiziyle sperm kalitesindeki iyileşmelerin görülebilmesi için ameliyattan sonra birkaç ay geçmesi gerekecektir. Bunun nedeni yeni spermin gelişmesinin yaklaşık 3 ay sürmesidir.
Varikosel tedavi edilmezse ne olur?
Varikoseli olan erkeklerin çoğunda sorun yaşanmaz. Varikoseli olan her beş erkekten biri çocuk sahibi olmakta zorluk çekiyor. Varikosel onarımının gerekli olup olmadığını belirlemek için semen analizi yapılması şiddetle tavsiye edilir. Semen analizi normalse sperm kalitesi zamanla düşebileceğinden 2-3 yılda bir analizin tekrarlanması önerilir. Doğurganlık sorunları daha önce görülmese bile yıllar sonra ortaya çıkabilir.
